
تمرینات شکم بعد از زایمان طبیعی یا سزارین | بازیابی قدرت مرکزی بدن با اصول علمی و ایمن
تمرینات شکم بعد از زایمان طبیعی یا سزارین | بازیابی قدرت مرکزی بدن با اصول علمی و ایمن
مقدمه: بازسازی شکم بعد از بارداری؛ چالشی رایج، راهحلی ممکن
زایمان – چه طبیعی و چه سزارین – تأثیر چشمگیری بر عضلات شکم، مرکز بدن (Core)، و کف لگن دارد. بسیاری از مادران پس از زایمان با سوالاتی مثل «چه زمانی میتونم تمرین شکم رو شروع کنم؟»، «آیا کرانچ خطر داره؟»، «دیاستاز شکمی رو چطور درمان کنم؟» مواجه میشن.
پاسخ ساده است: بله، تمرین شکم امکانپذیره؛ اما باید با آگاهی، مرحلهای و با روش درست انجام بشه.
تغییرات شکمی پس از زایمان
-
کشیدگی شدید عضلات رکتوس ابدومینوس
-
احتمال باز شدن عضلات شکم (دیاستاز شکمی)
-
ضعف در عضلات Core و پشتیبانی مرکزی
-
افزایش فشار به کمر و لگن در صورت تمرین اشتباه
دیاستاز شکمی چیست و چرا اهمیت دارد؟
دیاستاز شکمی یعنی جدایی عضلات راست شکم (Rectus Abdominis) که معمولاً در مرکز شکم (خط سفید) رخ میدهد.
✅ این وضعیت معمولاً در هفتههای آخر بارداری ایجاد شده و در بیشتر زنان پس از زایمان وجود دارد.
❌ در صورت بیتوجهی و انجام تمرینات شکم سنتی (مانند کرانچ)، ممکن است وضعیت بدتر شود و باعث افتادگی شکم یا کمردرد گردد.
از چه زمانی تمرین شکم را شروع کنیم؟
نوع زایمان | شروع تمرین شکم | شرط ایمنی |
---|---|---|
طبیعی | ۴ تا ۶ هفته پس از زایمان | تایید پزشک |
سزارین | ۶ تا ۸ هفته یا بیشتر | ترمیم کامل بخیهها + بدون درد |
مراحل اصولی تمرین شکم بعد از زایمان
🟢 مرحله ۱: بازیابی تنفس و کف لگن (هفتههای ۱–۲)
✅ تمرینات پیشنهادی:
-
تنفس دیافراگمی (در شکم – نه سینه)
-
تمرینات Kegel
-
تمرکز روی فعالسازی عضلات عمقی شکم (Transverse Abdominis)
🟡 مرحله ۲: تمرینات اصلاحی و Core ملایم (هفتههای ۳–۶)
✅ تمرینات پیشنهادی:
-
TVA Hold (فشردهسازی شکم به داخل بدون بالا آمدن)
-
پل لگن + تنفس کنترلشده
-
Dead Bug ساده
-
Heel Slide (حرکت پاشنه به جلو با انقباض شکم)
🔵 مرحله ۳: تقویت مرکزی پیشرفته (هفته ۶ به بعد)
✅ تمرینات پیشنهادی:
-
پلانک زانویی
-
Bird-Dog
-
Side-Lying Leg Lift
-
Leg Drop با کنترل
-
Roll-Up تعدیلشده
تمرینات ممنوعه تا زمان ترمیم کامل
🚫 دراز نشست (Sit-up)
🚫 کرانچ سنتی
🚫 حرکت دوچرخه (Bicycle Crunch)
🚫 پلانک کلاسیک برای بیش از ۳۰ ثانیه
🚫 حرکاتی که فشار مستقیم به شکم وارد میکنند
تفاوت در تمرین شکم بعد از زایمان طبیعی و سزارین
مورد | زایمان طبیعی | سزارین |
---|---|---|
شروع تمرین | سریعتر (هفته ۴ به بعد) | با تأخیر (هفته ۶ تا ۸) |
حساسیت شکم | کمتر | بیشتر در محل بخیه |
حرکات اولیه | قابل اجرا سریعتر | باید به صورت بسیار ملایم شروع شوند |
تمرکز | Core + کف لگن | Core + حفاظت از ناحیه برش |
نمونه برنامه تمرینی شکم (هفته ۶ به بعد)
تمرین | تعداد | هدف |
---|---|---|
تنفس شکمی + انقباض | ۱۰ تکرار | فعالسازی Core |
پل لگن با TVA | ۳ ست ۱۰ تایی | تقویت پایینتنه |
Dead Bug | ۳ ست ۸ تایی | کنترل و تعادل شکم |
Bird-Dog | ۳ ست ۶ تایی (هر طرف) | تعادل و عضلات عمقی |
پلانک زانویی | ۲ ست ۲۰ ثانیه | ثبات مرکزی |
نکات تغذیهای برای بازسازی شکم و عضله
-
پروتئین باکیفیت: ماکیان، تخممرغ، حبوبات، پروتئین وی
-
چربیهای سالم: روغن زیتون، مغزها، دانه چیا
-
کربوهیدرات پیچیده: نان سبوسدار، جو، برنج قهوهای
-
آب کافی + فیبر: برای کاهش نفخ و عملکرد روده
-
مولتیویتامین پریناتال: حفظ سلامت عمومی در شیردهی
اگر دیاستاز شکمی شدید باشد چه کنیم؟
-
تمرینات تخصصیتر (با فیزیوتراپیست یا مربی آموزشدیده)
-
استفاده از شکمبند طبی در حد نیاز
-
پرهیز از حرکات شکم سنتی
-
تمرکز بر تنفس، Kegel و TVA
-
در موارد نادر، نیاز به جراحی (بعد از مشاوره تخصصی)
جمعبندی
تمرینات شکم بعد از زایمان طبیعی یا سزارین باید با دقت، آگاهی و مرحلهای انجام شوند. این تمرینات نهتنها ظاهر شکم را بهبود میبخشند، بلکه ستون بدن، اعتمادبهنفس و سلامت مادر را تقویت میکنند.
یادت باشه: هدف «تخت کردن شکم» نیست – هدف، بازسازی درونی، عملکردی و ایمن عضلات مرکزی بدنه.
بدن رویاهات ساخته میشه؛ وقتی بدنسازی بانوان رو با راهنمایی استاد علی کیان پور پیش ببری …
بدنسازی یعنی علمی تمرین کن، سالم تغذیه کن، زیبا نتیجه بگیر …
تلفن های مشاوره و تماس : 09199631325 و 09353132500 می باشد …